سلامت نیوز : بسیاری از مادران نمی‌دانند كه هنگام سرماخوردگی، سرفه، اسهال و استفراغ فرزندشان باید چه خوراكی‌هایی را در برنامه غذایی او بگنجانند یا از دادن كدام دسته از نوشیدنی‌ها یا مواد غذایی كه ممكن است​ به كاهش تاثیرات داروهای مصرفی بر كودك منجر شود، خودداری كنند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ از سوی دیگر الگوی تغذیه‌ای كودكان هنگام بروز بیماری‌های معمول و شایع یا عوارضی كه هر كودكی ممكن است به آن دچار شود با باورهای غلط بسیاری آمیخته است كه اصلاح آنها می‌تواند به تامین سلامت كودكان بسیار كمك كند.

دكتر فریبا شیروانی، متخصص اطفال و فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی كودكان در گفت‌وگو با جام‌جم افزود: در طول سرماخوردگی می‌توان از ویتامین‌ها، بخصوص ویتامین C و روی یا زینك سولفات به عنوان مكمل استفاده كرد. مصرف روی در زمان سرماخوردگی باعث افزایش قوای سیستم ایمنی در مقابله با عوامل بیماری‌زا می‌شود و در صورتی‌كه كودك مبتلا به عفونت ریه شده باشد در رژیم درمانی او استفاده می‌شود.

سرماخوردگی و كودك بی‌اشتها

متخصصان اطفال تاكید می‌كنند​ از آنجا كه سرماخوردگی یك بیماری ویروسی دستگاه تنفسی است كه می‌تواند به عوارض مختلفی مثل عفونت ثانویه باكتریال در دستگاه تنفسی كودك منجر شود، مراقبت‌های تغدیه‌ای طی دوره سرماخوردگی و پرهیز از مصرف برخی مواد غذایی در تسریع دوره درمان كودك بسیار اهمیت دارد.

دكتر شیروانی در این ارتباط می‌گوید: چون هنگام ابتلا به سرماخوردگی اشتهای كودكان كاهش پیدا می‌كند، می‌توان میزان ​ غذایی كه به كودك خورانده می‌شود را كاهش داده و دفعات تغذیه را افزایش داد. بی‌شك مصرف مایعات گرم كه از نوع سوپ، فرنی یا شیرگرم باشد، در این دوره توصیه می‌شود، ولی خوردن مایعات فراوان همراه با غذا توصیه نمی‌شود و بهتر است مایعات بلافاصله قبل از خواب نوشیده نشود.

غذا و نوشیدنی خیلی شیرین ممنوع

یكی از نكاتی كه نباید والدین از خاطر ببرند، این است كه مصرف موادغذایی تحریك‌كننده مانند ادویه‌جات طی دوره سرماخوردگی به تحریك دستگاه تنفسی و گوارشی كودك و حتی بروز مشكلات آلرژیك همزمان با سرماخوردگی در كودكان مستعد منجر می‌شود.

دكتر شیروانی با تاكید بر این‌كه باید از مصرف فلفل تند در غذا و همچنین مصرف غذاهای چرب و حجیم هنگام سرماخوردگی جلوگیری كرد، می‌افزاید: باید از مصرف آب سرد و مواد غذایی یخ طی دوره سرماخوردگی اجتناب كرد و مصرف مواد خیلی شیرین كه با شیرین‌كننده‌های مصنوعی شیرین‌شده باشد (مانند آبمیوه‌های صنعتی) نیز توصیه نمی‌شود، چون فعالیت گلبول‌های سفید را كاهش‌می‌دهد.

این متخصص اطفال تاكید می‌كند: مصرف سركه و ترشی‌هایی كه حاوی مواد افزودنی است باعث تحریك سرفه و راه‌های تنفسی می‌شود و از طرف دیگر می‌تواند به ایجاد ورم در راه‌های هوایی منجر شود. مصرف مواد حاوی كافئین مانند قهوه و چای پررنگ توصیه نمی‌شود. مصرف نوشابه‌های گازدار نیز در این بیماران باعث پرشدن معده و تحریك دستگاه تنفسی می‌شود و مصرف غذاهای كنسروی كه دارای ادویه‌جات است نیز موجب تحریك راه‌های تنفسی می‌شود.

از هویج، كلم بروكلی و شلغم غافل نشوید

به گفته دكتر شیروانی، هنگام عفونت‌های تنفسی می‌توان از مصرف سبزیجات و میوه‌جات مناسب سود برد و از بین آنها مواردی را كه حاوی میزان كافی ویتامین C باشد، بیشتر مد نظر قرار داد.

این متخصص اطفال اضافه می‌كند: میوه‌هایی چون پرتقال، نارنگی، گریپ‌فروت، سبزیجات شامل فلفل سبز و گوجه‌فرنگی و جوانه‌های تازه باید در برنامه غذایی كودك گنجانده شود. همچنین توصیه می‌شود كه در تغذیه مدرسه بیمار به جای آبمیوه مصنوعی از آبمیوه طبیعی استفاده شود. كودكانی كه در معرض دود سیگار قرار داشته‌اند در معرض كمبود ویتامین C قرار دارند و مصرف مركبات در این كودكان الزامی بوده و از طرف دیگر كاهش مواجهه با دود سیگار نیز در این رابطه ضروری است. همچنین مصرف سبزیجاتی كه حاوی میزان زیاد ویتامین A است مانند هویج، كدو حلوایی، گشنیز، كلم بروكلی و نیز شلغم پخته هنگام سرماخوردگی بسیار تسكین‌دهنده است.

از سوی دیگر، متخصصان اطفال توصیه می‌كنند كه مصرف شیرگرم، لبنیات كم چرب و كشكی كه داخل آش شده، حاوی ویتامین‌های گروه B و كلسیم است و به روند بهبود كودك بسیار كمك می‌كند.

غذاهای خانگی، اولین و آخرین انتخاب

مصرف مواد غذایی كه حاوی چربی زیاد نباشد و كاملا پخته باشد، بهترین انتخاب برای هر فرد بیمار در خانواده است.

در این میان سوپ حاوی گوشت و سبزیجات تازه بسیار گزینه مناسبی تلقی می‌شود؛ البته بهتر است از سبزیجات فریزی استفاده نشود و سبزیجات نیز در قسمت انتهایی طبخ غذا به آن اضافه شود تا ویتامین‌های آنها از بین نرود؛ البته نباید فراموش كنید كه به دلیل بی‌اشتهایی كودك بیمار، حجم غذایی كه به او داده می‌شود در هر وعده​ كمتر خواهد بود.

كاهش اثرات مصرف آنتی‌بیوتیك

دكتر شیروانی با اشاره به این‌كه مصرف آنتی‌بیوتیك به صورت طولانی‌مدت باعث تغییر نوع و تعداد باكتری‌های موجود در دستگاه گوارش می‌شود، می‌گوید: در صورت نیاز به ادامه درمان آنتی‌بیوتیكی ممكن است​ كاهش ویتامین‌هایی كه از سوی میكروب‌های موجود در روده تولید می‌شود​ رخ دهد.

از این ویتامین‌ها می‌توان ویتامین k را نام برد كه در صورت مصرف طولانی مدت آنتی‌بیوتیك می‌توان از این ویتامین‌ها به عنوان ویتامین‌های تكمیلی استفاده كرد.

وی تاكید می‌كند: در صورت مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیك ممكن است اسهال وابسته به آنتی‌بیوتیك ایجاد شود، در این زمان ممكن است قطع آنتی‌بیوتیك مصرفی و شروع درمان با یك آنتی‌بیوتیك دیگر لازم باشد. طی این روند و در صورت رشد باكتری‌های مضر در دستگاه گوارش، احتمال ایجاد سوءجذب وجود خواهد داشت؛ بنابراین لازم است دریافت مواد غذایی با پروتئین و املاح بیشتر، مانند گوشت و مواد لبنی مورد نیاز باشد.

وقتی بدن كودك، كم‌آب می‌شود

دكتر شیروانی با تاكید بر این‌كه طی اسهال، مصرف مواد غذایی برای كودك نباید قطع یا رقیق شود، می‌گوید: كاهش اشتها باعث كم‌شدن دریافت مواد غذایی می‌شود، ولی باید با تلاش به كودك غذا داد. كودكی كه از شیر مادر استفاده می‌كند، نباید آن‌را قطع كند و شیرخشك نباید رقیق شود. مواد غذایی كه می‌توان برای جبران آب از دست رفته بدن از آن استفاده كرد شامل دوغ خوش نمك كه با ماست تازه تهیه شده، سوپ همراه با هویج، سیب‌زمینی و گوشت تازه و لعاب برنج است كه بر حسب اشتهای كودك قابل استفاده است. مصرف آبمیوه تازه به دلیل داشتن پتاسیم بسیار خوب است، حتی می‌توان از آب سیب تازه و آب هویج كه به صورت بهداشتی شسته و پوست‌كنده و آبگیری شده است، استفاده كرد. مصرف موز تازه كه بهتر است كمی كال باشد و ازگیل خام نیز برای جبران پتاسیم از دست رفته بدن مناسب است.

بهترین نوشیدنی همراه با دارو

به گفته دكتر شیروانی، از مصرف شیر با آهن و آنتی‌بیوتیك‌ها و داروهای پوشش‌دار باید جلوگیری شود. همچنین مصرف همزمان دارو و مایعات داغ، موجب كاهش اثرات آنها خواهد شد. مصرف همزمان چای یا قهوه به همراه برخی املاح نظیر آهن و كلسیم، به كاهش جذب این املاح منجر می‌شود. اما در مورد هر دارویی در صورتی كه با یك لیوان آب مصرف شود، مشكلی پیش نخواهد آمد.

متخصصان اطفال برای دادن دارو به كودكانی كه به دلیل طعم بد دارو آن را مصرف نمی‌كنند، توصیه می‌كنند در صورتی كه نوع طعم‌دار تجارتی آن موجود باشد از آن استفاده كنید و در غیر این صورت پیش از مصرف دارو به كودك یك تكه یخ دهید تا دهان كودك بی‌حس شود.

به بیان دیگر قبل از مصرف دارو آن را در یخچال قرار دهید تا كاملا سرد شود. اگر كودك به هیچ‌وجه نمی‌خورد آن را با مقدار كمی از غذای او مخلوط كرده یا همراه با كمی میوه به او بدهید، ولی قبل از آن در مورد این امر با پزشك خود مشورت كنید.